Ninfèio
Nymphaea alba
Nymphaeaceae
Àutri noum : Crespo-d'aigo, Erbo-d'infèr, Vié-malaut, Ninfo.
Noms en français : Nénuphar blanc, Grand Nénuphar.
Descripcioun :La ninfèio fai de gròssi fueio redouno escavado dóu coustat dóu pecou (aquéli de dessouto l'aigo soun mai primo). Se recounèis eisadamen peréu emé si gràndi flour blanco que li petalo de l'en dedins soun acabado pèr d'antèro.
Usanço :Se fai de farino emé lou rizoumo qu'èi riche en empés (d'amidoun). Desempièi Pline l'erbo-d'infèr èi recoumendado pèr empacha de benda. Se dis que li mounge n'en manjavon à l'age-mejan. Poudèn pensa que lou noum de vié-malaut vèn d'acò. Li flour ajudon à caga.
Port : Erbo
Taio : 0,5 à 3 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Idroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Nymphaea
Famiho : Nymphaeaceae
Ordre : Nympheales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : 2,5 à 8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Aigo
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Nymphaea alba L., 1753
Agufié(-de-Chavin)
Rosa chavinii
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Noms en français : Églantier de de Chavin, Rosier de Chavin.
Descripcioun :L'agoufié-de-de Chavin es uno planto proun chanjadisso, mita Rosa canina, mita Rosa montana qu'es un bastard entre li dos meno. La maje part di fueio soun verdalo, mai pas toujour, li pecou di fru mai o mens glandoulous, parié pèr la coulour de la flour etc. Pèr d'ùni, soun de raproucha de Rosa dumalis, pamens l'agoufié-de-de Chavin a ges de péu e li tijo soun bèn verdo.
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 0,5 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 3 à 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Rosa canina X Rosa montana
Liò : Tepiero roucaiouso
- Orle de bos
- Colo
- Basso mountagno
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Rosa chavinii Rapin ex Reut., 1861